Tổng quan về ngành dược học. Học ngành dược là học gì, mấy năm, học phí bao nhiêu, ra trường làm gì, lương bao nhiêu.

Mười lăm năm trước, mình đã quyết định học Đại học Dược Hà Nội dựa trên lời giới thiệu của một người bạn thân và vì tin rằng nó sẽ là một nghề dễ giàu và nhàn nhạ. Thành thật mà nói, vào thời điểm đó, mình không hoàn toàn chắc chắn về ngành dược và dược sĩ là gì. Trong tâm trí mình, mình có lẽ sẽ được dạy về cách mở nhà thuốc, cách phân biệt các loại thuốc và bán thuốc. Tuy nhiên, khi bắt đầu học, mình nhanh chóng nhận ra rằng ngành dược là một lĩnh vực phức tạp hơn nhiều so với những gì mình nghĩ ban đầu. Bài viết này mình sẽ giới thiệu cho cho các bạn tổng quan các vấn đề cơ bản về ngành Dược học ở Việt Nam

Ngành dược học là gì?

                                                           (Định nghĩa ngành dược học)

Lĩnh vực thì phức tạp nhưng định nghĩa thì lại khá đơn giản. Ngành Dược học (tiếng anh là Pharmaceutical Sciences hay Pharmacy) là một ngành khoa học nghiên cứu các đặc tính và tác dụng của các sản phẩm dược phẩm đối với cơ thể con người. Các nhánh khác nhau của nó bao gồm tất cả các khâu trong vòng đời phát triển của sản phẩm dược phẩm như: nghiên cứu, đăng ký, sản xuất, lưu hành trên thị trường (tư vấn, kinh doanh), quản lý dược phẩm.

Ngành Dược học cũng là một ngành khá đặc biệt, sau khi tốt nghiệp không có nghĩa là bạn sẽ được làm tất cả các việc mình thích liên quan đến ngành Dược. Có một số vị trí sẽ yêu cầu bạn bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề Dược. Ở Việt Nam, chủ yếu chứng chỉ hành nghề Dược sẽ được cấp khi bạn có đủ thời gian thực hành ở các vị trí theo yêu cầu.  Và khi có chứng chỉ hành nghề Dược bạn cũng cần phải cập nhật kiến thức theo đúng khung thời gian yêu cầu để duy trì hạn sử dụng của nó. Do đó, nếu bạn có một mong muốn đặc biệt với các vị trí này, hãy chú ý chọn những công việc phù hợp trong ngành Dược.

Nếu bạn quan tâm đến thông tin về chứng chỉ hành nghề dược, các vị trí cần chứng chỉ hành nghề dược và thủ tục để xin chứng chỉ hành nghề dược, hãy xem chi tiết ở đây: Chứng chỉ hành nghề dược và các thông tin cần biết

Với sự phát triển của ngành y tế, ngành Dược học đang trở thành một trong những lĩnh vực có triển vọng lớn trong tương lai. Tuy nhiên, ngành Dược có vai trò lớn trong sức khỏe y tế của cộng đồng, do đó làm trong ngành Dược đồng nghĩa với việc bạn phải chịu rất nhiều các quy định về pháp luật hiện hành. Nếu bạn quan tâm đến ngành này hoặc đang học ngành này, mình nghĩ rằng bạn nên tìm hiểu kĩ về các vấn đề liên quan đến ngành Dược trước khi bắt đầu học hoặc bắt đầu làm việc.

Ngành Dược học môn gì?

                 (Video tổng quan Dược học môn nào? Ứng dụng của các môn học vào trong công việc)

Tùy vào chương trình học đại học, cao đẳng, trung cấp hay sơ cấp dược và tùy từng trường thì các khoa và các môn học có thể sẽ khác nhau nhưng nhìn chung học ngành Dược sẽ có một số môn như:

- Khoa Bào chế - Công nghệ dược phẩm: Hóa lý, Bào Chế, Mỹ phẩm, Sản xuất dược phẩm, Sản xuất thực phẩm chức năng, Thực hành sản xuất thuốc tốt (GMP), Thực hành tốt phòng thí nghiệm (GLP)

Sau khi hoàn thành chương trình học của khoa này, các bạn sẽ có những kiến thức cơ bản về các phương pháp bào chế thuốc và ứng dụng chúng trong sản xuất các sản phẩm dược phẩm, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm.

Nếu bạn đam mê làm việc trong lĩnh vực Nghiên cứu phát triển thuốc tại các nhà máy, đây là các bộ môn nên cố gắng học tập.

- Khoa Công nghệ Hóa dược: Môn hóa hữu cơ, Hóa dược, Kỹ thuật hóa dược và chiết xuất.

Chương trình giảng dạy của khoa Công nghệ Hóa dược tập trung chủ yếu vào lĩnh vực Hóa dược, quy trình tổng hợp các nguyên liệu hóa dược, chiết xuất dược liệu

Mình tin rằng, những bạn đam mê tìm tòi, tổng hợp các hoạt chất mới và chiết xuất dược liệu sẽ rất phù hợp với bộ môn này. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam việc tổng hợp các hoạt chất hóa học mới vẫn còn rất hạn chế, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực chiết xuất dược liệu. Nếu bạn khao khát có cơ hội phát triển trong lĩnh vực tổng hợp hóa dược, hãy tìm hiểu về cách thức du học để học và làm việc thêm về lĩnh vực này.

- Khoa Dược lý - Dược lâm sàng: Dược lý, Dược lâm sàng, và Dược cơ sở.

Tại đây, bạn sẽ được đào tạo chủ yếu về tác dụng của thuốc lên các hệ sinh học, thông tin thuốc, tương tác thuốc, hướng dẫn sử dụng thuốc.

Học tốt những môn này sẽ là lợi thế lớn cho các bạn muốn trở thành dược sĩ lâm sàng tại bệnh viện, dược sĩ tư vấn tại các nhà thuốc hoặc thực hiện công tác lâm sàng trong các công ty, nhà máy.

- Khoa Dược liệu, Dược học cổ truyền: Môn thực vật, Dược liệu, và Dược học cổ truyền.

Như tên gọi của khoa, tại đây các bạn sẽ được học về các bộ môn liên quan đến thực vật, tác dụng của các dược liệu và thuốc cổ truyền.

Hiểu rõ về dược liệu và tác dụng sẽ mang lại lợi thế lớn khi làm việc tại các nhà máy sản xuất thuốc dược liệu và thuốc nam.

- Khoa Hóa phân tích và kiểm nghiệm thuốc: Môn hoá phân tích và Kiểm nghiệm thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, môi trường và độc chất.

Nếu bạn mơ ước trở thành kiểm nghiệm viên trong các trung tâm kiểm nghiệm và các nhà máy, đây chính là môn học sẽ làm bạn say mê. Bạn sẽ được học về các phương pháp kiểm nghiệm, định tính và định lượng hoạt chất, cùng với cách sử dụng một số loại máy móc cơ bản trong kiểm nghiệm.

- Khoa Quản lý và Kinh tế Dược: Dược xã hội, Dịch tễ, Marketing dược, Thực hành tốt cung ứng thuốc.

Các môn học này sẽ đề cập đến những kiến thức cơ bản về lịch sử ngành Dược, quy định cơ bản của nhà nước, marketing dược, các quy định cơ bản trong cung ứng thuốc. 

Các sản phẩm dược phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người nên chịu sự quản lý rất chặt chẽ của cơ quan nhà nước. Vì thế bên cạnh học các môn chuyên ngành về thuốc, nắm vững các quy định về pháp luật trong lĩnh vực y tế cũng rất quan trọng, đặc biệt với các bạn muốn theo lĩnh vực Đăng ký thuốc.

Tóm lại, ngành Dược học sẽ có rất nhiều môn, và có thể điều chỉnh, thêm bớt số môn tùy mỗi trường nhưng sẽ chủ yếu xoay xung quanh các môn cơ bản như hóa học, sinh học và bào chế. Nếu bạn không học giỏi các môn hóa học, sinh học cũng đừng quá lo lắng, vì khi ra trường, bạn sẽ làm việc tại nhiều vị trí khác nhau và không phải vị trí nào cũng bắt buộc phải giỏi những môn này.

Có thể bạn quan tâm: Không học giỏi hóa có học được ngành Dược hay không?

Ngành dược học mấy năm

Ngành Dược học mấy năm tùy thuộc vào hệ học sơ cấp, trung cấp, cao đẳng dược hay đại học dược. Thông thường dao động từ 1 - 5 năm, cụ thể như sau:

Thạc sĩ dược học mấy năm

Quy định tuyển sinh và đào tạo thạc sĩ dược học của các trường sẽ dựa trên thông tư số 23/2021/TT-BGDĐT, thông tư ban hành quy chế tuyển sinh đào tạo trình độ thạc sĩ của Bộ Giáo Dục ngày 30/08/2021. Tùy từng trường sẽ có quy định khác nhau nhưng thông thường sẽ yêu cầu đủ 60 tín chỉ và từ 12 - 24 tháng. Thời gian đào tạo thạc sĩ (hình thức vừa học vừa làm) sẽ tối thiếu dài hơn 20% thời gian đào tạo thạc sĩ hệ chính quy.

Đại học dược học mấy năm

Theo quyết định số 12/2001/QĐ-BGD&ĐT, ngày 26/04/2001 về việc ban hành chương trình khung các ngành đào tạo đại học, cao đẳng thuộc nhóm ngành khoa học sức khỏe, thời gian đào tạo dược sĩ hệ Đại học sẽ là 5 năm, chức danh sau khi tốt nghiệp sẽ là Dược sĩ. Hay nói cách khác, dược sĩ sẽ học 5 năm Sau khi kết thúc hệ đại học, các bạn có thể chọn học lên cao như: thạc sĩ, tiến sĩ, chuyên khoa I, chuyên khoa II.

Để có thể mở nhà thuốc, công ty kinh doanh hay công ty sản xuất dược phẩm các bạn bắt buộc phải có bằng Đại học và chứng chỉ chuyên ngành phù hợp.

Cao đẳng dược học mấy năm

Theo thông tư số 04/2022/TT-BLĐTBXH, ngày 30/03/2022, thời gian đào tạo trình độ cao đẳng theo niên chế được thực hiện từ hai đến ba năm học tùy theo ngành nghề đào tạo. Thông thường, thời gian đào tạo trình độ cao đẳng dược ở  theo niên chế là 3 năm. 

Để có thể mở quầy thuốc (quy mô và vị trí mở khác với nhà thuốc), các bạn bắt buộc phải có bằng Trung cấp trở lên và chứng chỉ chuyên ngành phù hợp.

Trung cấp dược học mấy năm

Theo thông tư số 04/2022/TT-BLĐTBXH, ngày 30/03/2022, thời gian đào tạo trình độ trung cấp dược theo niên chế được thực hiện từ một đến hai năm học tùy theo ngành nghề đào tạo. Thông thường, thời gian đào tạo trình độ trung cấp dược theo niên chế là 2 năm. 

Sơ cấp dược học mấy năm

Theo thông tư số 5830/VBHN-BLĐTBXH, ngày 31/12/2019, thời gian đào tạo trình độ sơ cấp được thực hiện từ 03 tháng đến dưới 01 năm học, thời gian đào tạo tùy theo yêu cầu, tính chất của nghề đào tạo và tình hình thực tế của cơ sở đào tạo sơ cấp.

Học ngành dược ở đâu?

Một số trường đại học Dược được đánh giá cao về chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học như:

• Khu vực phía Bắc: Đại học Dược Hà Nội, Đại học Y - Dược Đại học Quốc Gia Hà Nội, Đại học Y - Dược Thái Nguyên. 
• Khu vực miền Trung - Tây Nguyên: Đại học Y Dược Huế, Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng, khoa Y - Dược Đại học Đà Nẵng.
• Khu vực miền Nam: Trường Đại học Y - Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Y Đại học Quốc Gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, nếu muốn du học ngành Dược ở nước ngoài, các bạn sẽ có cơ hội học thạc sĩ ở các trường đại học có chương trình đào tạo dược sĩ được đánh giá tốt như: Đại học Nam Khai (Trung Quốc), đại học Bắc Kinh Trung Quốc, Memorial University of Newfoundland and Labrador (Canada),... Ngành Dược là ngành đào tạo khoa học phức tạp kể cả ở Việt Nam hay các nước trên thế giới. Do đó để nếu có mục tiêu đi du học, bạn phải chuẩn bị cho mình một kế hoạch học tập, tham gia các chương trình ngoại khóa và các thành tích cá nhân càng sớm càng tốt bạn nhé.

Chỉ tiêu và phương thức xét tuyển ngành Dược

Trước đây khi kì thì đại học và kì thi tốt nghiệp chưa gộp vào thành một kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông như bây giờ, thông thường để xét tuyển vào ngành Dược bạn cần phải có giải quốc gia để đăng kí xét tuyển thẳng hoặc tham gia kì thi đại học theo các khối A (Toán, Lý, Hóa) hoặc khối B (Toán, hóa, sinh) để được. Thi khối A hay khối B là sẽ tùy theo quy định của mỗi trường.

Hiện nay thì các phương thức xét tuyển ngành Dược đã trở lên đa dạng hơn: Xét điểm học bạ, điểm tư duy, hay điểm các chứng chỉ SAT, IELTs,... Việc xem xét điểm thi tổ hợp các môn cũng đa dạng hơn : A00 (Toán, Lý, Hóa), B00 (Toán, Hóa, Sinh), A02 (Toán, Lý, Sinh), D07 (Toán, Hóa, Anh,...).

Để biết cụ thể chỉ tiêu và phương thức xét tuyển ngành Dược của mỗi trường, bạn nên truy cập vào google và gõ "Đề án tuyển sinh" cùng với trên trường và tên năm học bạn muốn tìm hiểu. Bạn sẽ có tất cả các thông tin chi tiết về chỉ tiêu, phương thức xét tuyển ngành Dược, cùng với các thông tin chi tiết khác của trường.

Học phí của đại học dược là bao nhiêu?

Học phí của ngành Dược học Việt Nam tùy thuộc và từng trường và theo từng năm học. Tuy nhiên, học phí của các trường đại học Dược Việt Nam thường cao hơn so với các ngành khác. Điều này có thể là vì sự phức tạp trong chuyên ngành Dược đòi hỏi thơi gian học dài và thời gian thực hành nhiều. Các chi phí hóa chất xét nghiệm, thực hành, máy móc trong quá trình học tập cũng là nguyên nhân khiến học phí ngành Dược học cao hơn so với một số ngành khác. Học phí của đại học dược ngành Dược học ở Việt Nam thông thường dao động khoảng 25 đến 55 triệu một năm.

Nếu bạn yêu thích ngành Dược học và đang lo lắng về chi phí học tập của mình, hãy tìm hiểu thêm về cơ hội học bổng ở các trường. Ở Việt Nam, hầu như các trường đại học Dược đều có học bổng để hỗ trợ học phí cho các bạn sinh viên giỏi nhưng có hoàn cảnh khó khăn. Để đạt được học bổng, hãy lên kế hoạch học tập, mục tiêu và cố gắng nghiêm túc ngay từ đầu bạn nhé.

Để tìm hiểu cụ thể về học phí của các trường đại học ngành Dược ở Việt Nam, bạn có thể tham khảo bài viết này: Học phí các trường đại học Dược 2023-2024

Học ngành dược ra làm gì

Khi theo học ngành Dược học trong các trường, thì các bạn sẽ chủ yếu học về thuốc, và chỉ một phần mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thiết bị y tế và nhiều hơn nữa.  Tuy nhiên khi ra trường, các bạn sẽ có cơ hội làm việc trong tất cả các lĩnh vực của sản phẩm dược như thuốc tân dược, thuốc dược liệu, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thiết bị y tế. Ngoài ra, thuốc là sản phẩm khó học và áp dụng nhất vì nó là công cụ chính để điều trị bệnh. Khi bạn đã có kiến thức vững chắc về thuốc, bạn sẽ dễ dàng học và làm việc với các sản phẩm y tế khác hơn.

Dù theo học đại học chuyên ngành Dược học nào (Kinh tế dược, công nghiệp dược, dược cổ truyền, ...) thì các bạn đều ra trường với chức danh là cử nhân dược sĩ và có cơ hội làm tất cả các việc làm liên quan đến sản phẩm dược phẩm. 

Một số công việc học dược ra sẽ làm: dược sĩ bán thuốc, dược sĩ bệnh viện, trình dược viên, dược sĩ sản xuất,...

Để tìm hiểu cụ thể hơn về sinh viên học dược xong có cơ hội làm nghề gì, hãy tham khảo thêm bài viết này của mình nhé: 

Học dược ra làm gì? 14 công việc học ngành dược xong bạn có thể làm.

Học dược rất khó xin việc? Có nên học dược hay không?

5 điều sinh viên dược nên làm để có công việc mơ ước

Lương của dược sĩ bao nhiêu?

Mức lương của dược sĩ dao động nhiều tuỳ thuộc vào kinh nghiệm, vị trí làm việc, quy mô công ty và nhiều yếu tố khác. Lương dược sĩ có thể dao động khoảng từ  5 – 40 triệu, có thể hơn hoặc kém dựa theo khả năng của mỗi người.

Để tìm hiểu cụ thể về mức lương của dược sĩ với các vị trí nghề nghiệp như lương dược sĩ bán thuốc, lương dược sĩ bệnh viện và lương dược sĩ ở các vị trí khác, các bạn có thể tham khảo bài viết này: Lương dược sĩ và cơ hội nghề nghiệp.

Tóm lại, ngành Dược học Việt Nam không chỉ cung cấp các kiến thức chuyên môn về cách sử dụng thuốc, cách bào chế sản xuất thuốc mà còn mở ra cho sinh viên nhiều cơ hội phát triển và làm việc trong lĩnh vực y tế. Nếu bạn tìm hiểu thêm về lĩnh vực Dược học, các công việc của dược sĩ và các vấn đề liên quan trong ngành Dược, hãy theo dõi các bài viết tiếp theo của mình nhé.